"Tự hào không sinh ra từ việc lách được luật.
Tự hào sinh ra từ việc giữ được giá trị giữa những cám dỗ dễ dãi."
Khi truyền thông chính thức trở thành meme – và vấn đề nằm ở sự tự mãn
Và để thấy rõ hơn rằng đây không còn là một lời đùa của cộng đồng mạng, mà là một tuyên ngôn công khai đến từ chính fanpage có tick xanh của một công ty có pháp nhân tại Việt Nam, ta hãy nhìn vào bài đăng này:
📸 Bài đăng chính thức từ fanpage Cốc Cốc với giọng điệu giễu nhại YouTube.
Dòng caption “Còn nếu oke rồi thì gáy thôi 🐧” phản ánh rõ tinh thần tự mãn thay vì chuyên nghiệp – như thể sản phẩm không cần chứng minh giá trị, chỉ cần giành tiếng cười.
Gáy không làm người ta lớn – và trình duyệt không phải là cái loa để mỉa mai luật chơi
Gần đây, Cốc Cốc – trình duyệt từng được xem là biểu tượng công nghệ Việt – đã công khai thông báo trên fanpage chính chủ (có tick xanh), rằng họ vừa "cập nhật thành công tính năng chặn thuật toán của hãng Y" (ám chỉ YouTube), kèm theo những câu chữ mỉa mai:
“Thuật toán vả bên trái, Cô văn vít đấm bên phải – cuối cùng đội người Dẹv Cốc Cốc đã cập nhật…”
“Còn nếu oke rồi thì gáy thôi 🐧”
Vậy vấn đề là gì?
1. Lách luật không phải là đổi mới công nghệ
YouTube – dù bị ghét vì quảng cáo – vẫn là nền tảng cung cấp dịch vụ miễn phí, vận hành trên cơ chế doanh thu từ quảng cáo. Việc Cốc Cốc “chặn quảng cáo thành công” có thể khiến người dùng vui, nhưng rõ ràng là hành vi đi ngược lại điều khoản dịch vụ của YouTube, và ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi chính đáng của nhà sáng tạo nội dung.
Khi một công ty có pháp nhân như Cốc Cốc:
- Công khai khoe khoang việc phá thuật toán của một nền tảng khác,
- Truyền thông nó như một chiến thắng đáng tự hào,
- Dùng giọng điệu cợt nhả, không có bất kỳ sự tôn trọng nào với đối tượng bị tác động,
thì đó không còn là đổi mới – mà là tự mãn ngây thơ, thậm chí là phản đạo đức trong cách truyền thông.
2. Khi "đội Dẹv" được vỗ tay vì vi phạm, thì tổ chức ấy đang ngầm truyền bá điều gì?
Một công ty nếu nghiêm túc:
- Sẽ tôn vinh đội Dev vì họ bảo mật tốt hơn, tạo trải nghiệm tối ưu, hay cải tiến nền tảng.
- Chứ không phải vì họ vừa phá được rào cản của nền tảng khác, rồi gọi đó là… sáng tạo.
Khi người kỹ sư được khen vì bẻ khóa hàng rào người khác, thì tổ chức ấy đang vỗ tay cho sự vi phạm mà ngụy trang bằng cụm từ "tinh thần tech Việt".
Và khi điều này được đăng lên page chính chủ có tick xanh, thì:
- Không còn là câu chuyện nội bộ, mà là một thông điệp có chủ đích.
- Nó thể hiện tư duy quản trị truyền thông thiếu tiết chế, thiếu đạo đức nghề nghiệp, và đặc biệt nguy hiểm khi đi kèm với lá cờ Việt Nam trong lòng người dùng.
3. Tự hào kiểu đó có làm rạng danh Việt Nam không?
Không. Ngược lại, nó làm hẹp hình ảnh của Việt Nam trong mắt cộng đồng quốc tế. Vì:
-
Cốc Cốc từng được nhắc đến như "niềm hy vọng của sản phẩm make in Vietnam", nhưng hành xử như thế thì:
Dễ khiến bạn bè quốc tế ngộ nhận rằng chúng ta chỉ biết “lách luật để sinh tồn”, thay vì tạo ra giá trị bền vững.
-
Các công ty công nghệ nghiêm túc không bao giờ mỉa mai hay chế giễu công khai một hệ thống họ đang “phụ thuộc” hoặc “tương tác cùng”.
4. Tiện lợi cho cá nhân – nhưng là tổn hại cho hình ảnh tập thể
Có thể với một bộ phận người dùng thiếu hiểu biết, hoặc đặt sự tiện lợi cá nhân lên trên mọi nguyên tắc, thì việc Cốc Cốc chặn được quảng cáo trên YouTube được xem như một ân huệ, thậm chí là lý do để tung hô:
"Hay quá, đỡ phải coi quảng cáo, đỡ phải mua Premium!"
Nhưng nếu ta nhìn không chỉ với tư cách người dùng, mà với tư cách một công dân – một phần của danh dự Việt Nam trên bản đồ công nghệ thế giới, thì câu chuyện lại khác:
- Đó không còn là vấn đề xem video không quảng cáo.
- Đó là vấn đề về tư cách hành xử của một công ty mang quốc tịch Việt, đang tương tác với nền tảng toàn cầu.
- Đó là một phép thử cho việc: công nghệ Việt sẽ được ghi nhớ vì sáng tạo, hay bị khắc tên vì lách luật khôn lỏi?
Và trong phép thử ấy – Cốc Cốc đang chọn đường dễ.
Họ chọn:
- Câu view bằng cách khoe khoang phá thuật toán.
- Gây cười bằng lối hành văn giễu nhại, rút gọn mọi giá trị còn lại chỉ còn “gáy thôi 🐧”.
- Chiếm lấy sự đồng thuận của đám đông bằng cách đánh vào tâm lý "tôi được lợi", thay vì khơi dậy "tôi nên đúng".
Khi một công ty chọn lấy tiếng vỗ tay của người thiếu tri thức làm chỉ số KPI, thì họ đang bán rẻ hình ảnh quốc gia chỉ để đổi lấy vài phút viral.
Một trình duyệt có thể nhẹ, nhưng một tư cách thì không nên nhẹ như thế.
Bởi trong thời đại công nghệ là ngoại giao mềm, mỗi sản phẩm Made in Vietnam đều mang theo một lá cờ.
Câu hỏi là: Lá cờ ấy được giương lên trong gió tự hào – hay chỉ dùng để che đi những cú lách luật khôn khéo?
5. Những công ty nghiêm túc không "gáy" kiểu ấy – vì họ hiểu luật chơi lớn hơn là lượt share
Một startup Israel, một công ty Singapore, hay ngay cả những doanh nghiệp Việt Nam đang hướng ra toàn cầu như VNG, Tiki, hay MoMo – sẽ không bao giờ đăng đàn khoe khoang kiểu “bố vừa đấm vừa gáy” như cách Cốc Cốc đang làm với YouTube.
Không phải vì họ không đủ khả năng “đi đường vòng”, mà vì họ hiểu rõ một điều:
Danh tiếng và uy tín là thứ không thể xây bằng niềm vui ngắn hạn và tiếng cười hời hợt.
Khi bạn chơi trong một cuộc chơi toàn cầu, điều bạn cần bảo vệ không chỉ là codebase, mà là tư cách công nghệ, là niềm tin thị trường, là vị thế quốc gia đứng sau mỗi dòng byte bạn biên dịch.
Và bởi vậy, các công ty nghiêm túc:
- Không bao giờ lấy việc lách luật làm USP (Unique Selling Point).
- Không cổ vũ dev đội nhà phá rào rồi livestream thành tích.
- Không bao giờ để một dòng caption mỉa mai trở thành cơn gió cuốn bay 10 năm thương hiệu được xây bằng niềm tin của cộng đồng.
Cốc Cốc có thể "gáy" hôm nay, nhưng những gì họ đang mất – là điều các công ty toàn cầu phải mất hàng năm trời mới gầy dựng được:
Tín nhiệm. Nhân cách. Và tư cách tham gia cuộc chơi lớn.
Và cũng đừng quên, nền tảng mà Cốc Cốc đang đứng trên đó – là Chromium.
Một món quà mã nguồn mở mà Google, chính "hãng Y" kia, đã trao đi không điều kiện.
Không ai mang điều người khác trao cho mình để làm nền, rồi quay lại giễu nhại chính người đã cho – trừ khi họ không hiểu được hai chữ “tôn trọng”.
Chromium không chỉ là lõi trình duyệt – nó là biểu tượng của một triết lý: chia sẻ để cùng phát triển.
Và khi bạn dựa vào lòng tốt của người khác để chế nhạo họ, bạn không còn là một nhà sáng tạo, mà chỉ đang diễn hài trên sân khấu người khác dựng nên.
Tự hào không sinh ra từ việc bạn vượt rào.
Tự hào sinh ra khi bạn có thể đi đường thẳng – mà vẫn dẫn đầu.
Zịt hỏi: Liệu một công ty có pháp nhân nên làm vậy không?
Câu trả lời là: Không. Một nghìn lần không.
- Một công ty có pháp nhân đồng nghĩa với trách nhiệm xã hội, đạo đức truyền thông, và ảnh hưởng hệ sinh thái.
- Họ phải là người đi đầu về tiêu chuẩn hành xử – chứ không phải người khơi mào cho văn hóa “khoe lách luật” dưới vỏ bọc sáng tạo.
Nếu họ muốn trở thành VinFast của trình duyệt Việt, thì ít nhất cũng phải giữ được sự nghiêm túc trong từng lời nói, từng trạng thái truyền thông.
Không phải vỗ ngực như một meme sống giữa thế giới đang ngày một khắt khe với dữ liệu, bản quyền, và giá trị minh bạch.
Kết
Chúng ta không cần một trình duyệt biết "gáy". Chúng ta cần một trình duyệt biết im lặng khi cần, và để sự tử tế làm việc nói thay.
Một con chim không gáy, chỉ viết – nhưng đủ để người đọc phải dừng lại và nghĩ:
Liệu cái ta đang dùng mỗi ngày... có đang dùng lại chính lương tâm của mình không?
Zịt Kêu Meow Meow 🐥